Met plezier denk ik terug aan de boeren in mijn jeugd. Grof gezegd bestonden er toen keuterboeren en herenboeren. Elk dorp telde een handvol kringloopkeuterboeren met een paar paarden, vijf melkkoeien, drie mestvarkens, kippen, een boomgaardje, groentetuin, akker. Ze zongen psalmen bij de oogst, verkochten van het erf, moesten sober leven en hadden weinig geld om te investeren, laat staan om kunstmest of round-up te kopen. De herenboeren hadden liefst 25 koeien. Toen was geluk heel gewoon.
In 1972 kwam de Club van Rome met een onthutsend rapport. Grenzen aan de groei! Herenboer Sicco Mansholt besefte dat meer, meer, meer moest worden gewijzigd in minder, minder, minder. Niettemin werd de intensieve landbouw gefundenes fressen dankzij Big Agro, de Rabobank (Follow the Money) en de supermarkten.
Robert Habeck, de Duitse superminister (Grünen) van klimaat en energie, zei onomwonden toen hij de kolencentrales moest opstoken, en daardoor is hij zo populair, dat de mens een spoor van verwoesting achterlaat op de aarde. We kampen nu met een stikstofcrisis, een plasticinbloedcrisis, een fastfashioncrisis, een vacaturecrisis/werkschuwtuigcrisis, een watercrisis, een dodebodemcrisis, een migrantencrisis, een wooncrisis, een klimaatcrisis. De heilig verklaarde marktwerking van meer, meer, meer is vastgelopen. Na jaren van wegkijken, vooral boerenclub CDA (Brabant) gedoogde de intensieve veeteelt met zijn horrorhokken, keert de wal het gruwelijk stinkende systeem. Met bravoure een laf jojobeleid verkondigen heet dat. Ik begrijp de woedende boeren die talloze formulieren moesten invullen om te overleven. Het is een race naar de afgrond, schreef columnist Jaap van Duijn in De Telegraaf. Bij Humberto kwam een stoere bioboer aan het woord die met 50 melkkoeien en een landwinkel (rechtstreeks aan de consument) een prima bestaan heeft, vertelde hij. Henkie Bleeker verkondigde daar alleen maar blablabla. Het ergste las ik in NRC Handelsblad waar werd onthuld dat de refo’s van veevoedergigant De Heus (Big Agro) miljoenen verdienen aan premium diervoeding. Zouden ze de soja ook slopen uit de Amazone? Oh ja, Big Agro dumpt overtollige melkpoeder lekker in Afrika. Arme boertjes.
Ik bekeek de beruchte stikstofkaart van het ministerie. Altena moet 12 procent stikstof besparen. Een paar gebieden 47 procent. Het slagveld overziende gaat Altena de goede kant op van de kringlooplandbouw oftewel het grondgebonden boeren van de toekomst. HAK en Straver met On the Way to Planet Proof, kringloophoeve Wink & Boll, biomelkboer De Bloemplaat Hoeve, de kleinschalige Limousinliefhebber Perry Vlot met webwinkel, Uppels Weidevlees, Bas de Peuter met The Dutch Nightcrawlers. Meeuwis Millenaar schafte 75 melkkoeien #stikstof af en werd boerenlandvogelboer. Een hectare grond kost intussen 70 mille. De meeste veeboeren zijn miljonair, maar leven arm en sterven rijk. Godzijdank niet in Altena. Laten we solidair zijn met onze bijbels ploeterende boeren. Maar, maar, maar we moeten de overtollige gruwelstront uit de Peel op de beste klei #Biesbosch van Nederland blokkeren!
Leestips