HAK koploper landbouwtransitie

Geplaatst op door
Beantwoorden

HAK betekent poldervoedsel, lekker eten, polderfood. Dat begon honderd jaar geleden met een kruidenierswinkeltje in Giessen. De bijbelvaste moeder & vader Hak en vele kinderen gingen de boer op. Na de oorlog Conservenfabriek Hak. Half Giessen schilde appels. De eerste appelmoes geweckt in een schuurke. Hak is Neerlands Glorie geworden, nationaal erfgoed. Overname door CSM, Heinz, NPM Capital. Sinds 2021 lid van de KDV Group, een Russische Unilever. Een schokje, die overname. Sinds 2022 verhuisd naar Flexway, dezelfde Russische meneer, een club van internationale foodbedrijven, gevestigd in de Verenigde Arabische Emiraten.

Timo Hoogeboom leidde Hak zo’n 10 jaar als een onbespoten Hak. Hij riep na rijp beraad dat Hak vanaf 2027 alleen nog maar biologisch voedsel levert. Dat betekent contracten met boeren in Altena, Zeeland en Flevoland. “Wij maken ons zorgen over het klimaat, de staat van de bodem en de waterkwaliteit. De toekomst van de landbouw is zonder kunstmest en chemicaliën om de bodem weerbaar te maken tegen extreem weer”, zo preekte hij oudtestamentisch. En zonder die goddeloze drijfmest/roundup niet te vergeten. Ik hoor de zieke bodem elke dag kermen.

Timo schoot ook uit de heup op de supers. “Supermarkten maken 40 procent winst. Dat is niet meer van deze tijd. Elke partij in de keten moet meebetalen om de boeren een goed inkomen te verschaffen.” Woedende boeren gaven gas en blokkeerden de snelweg. Ze blokkeerden distributiecentra van supermarkten. Dat willen de supergraaiers nooit meer meemaken.

Stormachtige uitspraken van Timo, maar uitvoeren is bijbelvers twee. En dat gaat met ingang van 1 september 2023 Nicole Freid doen, zijn rechterhand marketing en innovatie. Ze heeft geen last van de Russen, zei ze tegen me en wil de verkoop in Nederland, Duitsland en België vergroten. Van 1 weckpot naar 100 miljoen potten, 120 miljoen biopotten. Plus Hak Fresh. Een heidens karwei, want Nederlanders kopen gemakkelijker een auto van 20 mille, dan dat ze 20 cent meer voor gezond eten betalen. Waarom hou ik van Hak? Rentmeesterschap. Poldervoedsel. Wereldschotel. Met 220 werknemers. Succes Nicole! Ik verwacht dat je het beter doet dan Carola Schouten.

Laatste nieuws. Volgens een onderzoek van o.a. hoogleraar toxicologie Bas Bloem hebben boeren en tuinders door gebruik van pesticiden een grotere kans op parkinson en kanker. De Europese Unie komt met een richtlijn gezonde bodem. Die is blijkbaar behoorlijk giftig. Ultrabewerkt voedsel van de multinationals is het ergste. De Britse arts Chris van Tulleken schreef daarover het boek de Voedselfuik. Ik moest even aan visionair Timo denken.

Interview met Nicole Freid binnenkort te zien op Altena TV.

Boek bioloog Thomas Oudman: Uit de shit. Pleidooi voor meer boeren en minder vee.

Nooit, nooit, nooit gooi ik eten van HAK weg.

Altena Draait Door op tv

Geplaatst op door
Beantwoorden

Nicole Freid (r) met bloemen en het bioboekske Uit de Shit, en Debbie van den Oever.

Seks, drugs en rock & roll. Dat wordt de nieuwe serie ALTENA DRAAIT DOOR niet, maar toch! Gesprekken met ex-topfokker Jan Kolff, met Nicole Freid de nieuwe tintelende CEO van nationaal erfgoed HAK, Ariaan Straver schakelt over naar biologisch boeren, René Mooy van Almbouw wil bouwen, maar velen hangen in de gordijnen, Cor Hoogendoorn van de Holland Shipyards Group is marktleider waterstofvaren, leefstijlcoach Mariska Winckler-Bouman over drugs en de ontmoeting met Jezus, de Wèkse uitvinders Frank Bouman en Jasper van Herwijnen (Jifeline Networks en Car Lock Systems) deden een wereldvinding, Arjan van Vuuren, de nieuwe rector van het Altena College, over zichzelf en zijn lieverdjes, en ex-wethouder Roland van Vugt blikt terug op zijn Altena Droom en een paar nachtmerries. Sidekicks Debbie van den Oever en wethouder Wendy van Ooijen-van Breugel.

Altena Draait Door!!!!!!! Binnenkort op Altena TV.

De wonderbaarlijke come-back van de Historische Haven Woudrichem

Geplaatst op door
7

De mooiste vesting van Nederland heet Gorinchem. Maar dat is quatsch en moest van de ANWB, zei jurylid Maarten van Rossem tegen me tijdens een avondje literair café. Ik viel van mijn stoel. Geef mij Woudrichem (Woerkum) maar en dan vooral sinds het herstel van de historische haven. Een reconstructie van een wonderbaarlijke samenloop der omstandigheden.  

Rijkswaterstaat zocht zo rond 1993 Ruimte voor de Rivier bij Woudrichem. De wakkere topambtenaar Jos Bakker haalde een kaart uit 1649 van cartograaf Blaeu uit de mottenballen. Hij bepleitte het herstel van de haven aan de Merwede die was dichtgeslibd. Burgemeester Joop Worrell was direct om. De ambtenarij sputterde tegen, maar na het wapperen met een artist impression danste iedereen in het geheim de polonaise. Gemeentesecretaris Kees Visser zorgde voor de drank.

Een gebakken visje voor de topambtenaren van Rijkswaterstaat deed de rest. Graven geblazen! Alle Woerkumers gingen graven en baggeren. En zo kon kroonprins Willem Alexander de nieuwe historische haven in 1998 openen. De koninklijke familie deed mee met het vishappen en geen enkele graat bleef in een koninklijke keel steken. Héél Woerkum was uitgelopen en juichte.

Intussen was veerman/visser Janus Baks ook goed bezig. Hij had in 1977 het Visserijmuseum opgericht en wilde een buitenmuseum als kers op de taart. Janus kocht een versleten Waalschokker in Heerewaarden, bouwjaar 1927. Hij nam en passant stiekem een ijzeren spil mee, gebruikt bij de kantvisserij om de zegen binnen te halen. Maar dat mocht niet van Heerewaarden en die ging retour. De schokker dobberde een tijdje aan een steiger in de Maas, buitenmuseum in oprichting. Het Visserijmuseum was teugen. Janus stapte boos uit het bestuur en richtte De Oude Vissershaven op. Gedoe. De schokker bleef liggen en ziek.    

Jos Bakker (l) en Cornelis Struik namen afscheid van de Stichting Historische Stadshaven Woudrichem. Foto Piet Hartman

De Stichting Historische Stadshaven Woudrichem (1998) met Joop Worrell, Jos Bakker en architect Cornelis Struik als grote motoren, ontfermde zich na het overlijden van Janus over het buitenmuseum. Dat ging niet van een leien dakje. Wethouder Paula Jorritsma zegde 51.000 euro toe voor restauratie van de schokker, maar enkele opstandige senioren vonden het weggegooid geld, teugen. De gemeenteraad kreeg last van slappe knieën. Help, de schokker Janus verzuipt! Uiteindelijk kwam dankzij gemeente, fondsen en sponsors toch een restauratieplan van 200.000 euro van de grond. De bloedfanatieke vrijwilligers Aart Neven, Huub van Ooijen en Koos Persoon wisten het slooprijpe schip om te toveren tot het wonder van Woerkum. Met elektromotoren!

Na de geslaagde proefvaart vorig jaar werd een beheercommissie in het leven geroepen bestaande uit Aart Neven, Gert Hulsdouw, Joost Evenhuis en Piet Hartman. De schokker gaat varen! Rondvaarten waar Maas en Waal tezamen vloeien voor particulieren en bedrijven op aanvraag. Bij grote groepen zijn ook vishaler DD13 en zalmschouwen van de partij. Natuurlijk met uitleg in de werfschuur over de (schokker)visserij. Restaurant De Stroming zorgt indien gewenst voor de catering. 25 jaar Historische Stadshaven Woudrichem, een haven vol varend erfgoed. Het wonder van Woerkum!

Het is ook bijzonder dat de gemeente Altena nauwelijks aandacht schenkt aan het Unesco Werelderfgoed oftewel de Hollandse Waterlinies.

PS laten we zeggen dat de vestingdriehoek Gorinchem-Woudrichem-Slot Loevestein de mooiste vestingdriehoek van Nederland is.  

www.waalschokker.nl

Windmolens rammelen aan de poort van zonnekoning Jaap Smits en Altena

Geplaatst op door
Beantwoorden

Een tip van een makelaar voerde Jaap Smits naar Dussen waar een bouwval uit 1953 aan de Bergsche Maas te koop stond. Wat een plekske! De plek! De ultieme plek! Het paradijs! De gemeente Werkendam wilde van het krot op de dijk af en stuurde alle kopers het bos in, behalve Jaap Smits. Beschaafd brutaal lullen kan hij. Een kennis bij de provincie loodste hem door het ambtenarenbos. Scheepsmagnaat Peter Versluis kwam langs en bood 4 miljoen, want dan woonde hij tussen twee scheepswerven (Werkendam en Heusden) in en kon hij met een speedboot heen en weer.

Ondernemer Jaap Smits (78) woont met Corrie als een boeddhistische god in zijn energieneutrale doorzondroom. Een gasleiding naar zijn terp was nogal prijzig. “De bodemwarmtepomp kwam net uit. Ik had vijf certificaties nodig. Vijf! Ambtenaren zijn net een kernbom”, klonk het in de zonnige kamer. Toen hij de film van Al Gore zag bekeerde Jaap Smits zich tot People Planet Profit en ging zonnepanelen en aardwarmtepompen importeren. Zijn bedrijf AETI heeft het gruwelijk, gruwelijk druk. Jaap en Corrie blazen elke dag uit in het paradijs op de terp. Piekbelaster Amercentrale op beschaafde afstand.

Jaap Smits Projectontwikkeling liet te Dussen een energieneutraal voorbeeldhuis bouwen. Zongericht bouwen! Gouden greep voor de nieuwe eigenaar. Hij kocht samen met compagnon Henry van der Meijden de overbodige grote kerk van Dussen om 20 koopappartementen, vanaf twee ton voor starters, te realiseren. De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit pruttelde tegen. “Wat een overbodige flutclub”, ageerde hij tegen me. Bijna iedereen in de zevende hemel over het project, tot de bouwkosten explodeerden en de rente steeg. Na veel vijven en zessen nam Superaannemer Tankens het project over, vanaf 220.000 euro. De verbouwing begint volgend jaar.  

Zonnekoning Jaap Smits wil nog iets goeds nalaten. Zijn dochter Inge tipte hem om tiny houses op wielen voor starters/mantelzorgers te gaan bouwen. “Het is niet mijn bedoeling rijker te worden. Ik heb genoeg te eten en ben tevreden met weinig winst. Maar de grondprijs moet omlaag”, vertelde hij in zijn droomhuis met uitzicht op de kabbelende pont. Een grondprijs van 365 m2, asociaal. “Een goudmijn voor Altena. Wat denk je van de bouwleges, kassa. De grond kost inclusief infra 125 euro. Gemeenten zijn speculanten! Regel een apart prijsje voor starters, 180 euro zou ik zeggen. Ik ga een modelhuisje bouwen en met vijf aandeelhouders een productielijn opzetten. Bouwpakketten zijn de toekomst. Inge regelt de verkoop. Als elk dorp in Altena tien huisjes, nul energie, vanaf een ton, met starterssubsidie, afneemt, komt het goed. Iedereen mag in zijn tuin een tiny zetten van de gemeente. Wethouder Roland van Vugt heeft mijn plan gekregen.”

Schone gedachten aan de rimpelende Bergsche Maas. Plotsklaps deining. Jaap belde op. Zijn wonderland, gans Altena, wordt belaagd door windmolens. Proefballon met 4 windmolens tussen Dussen en Hank. Boeren vóór, want kassa. Gemeente Altena tegen. Waalwijk wil met Vattenfall voor het goede doel aan de overkant (Overdiepse Polder) 12 windturbines neerzetten van 255 meter tiphoogte. Geen kleine jongens. De verzetsclub Tegenwind Altena onder leiding van de dussense denkers Jaap Smits, John de Rijk en Peter Ribbers protesteerde. Nachtmerrie achter de droomdijk. Duivels dilemma voor wie iets goeds wil doen voor de aarde. Altena stuurde een gepeperde verzetsbrief.  

Laatste nieuws. Defensie ligt met zwaar geschut dwars. De polder moet een laagvlieggebied blijven.

De Grande Finale van topfokker Jan Kolff te Oudendijk

Geplaatst op door
3

Een bijzonder kind. Dat is Jan Kolff. Zijn familiebedrijf heet JK Eder Holsteins. De ideale zoon blijkbaar van een boer uit Uppel en een boerin van de Oudendijk.

Ik hou van dorpsfeesten. Liefst in een tent. Ik bedoel: op het strand van Bloemendaal gaan ze vechten. In een tent in Altena lopen ze, na een vat bier, de polonaise. Dus toen ik van Jan Kolff hoorde dat de Grande Finale van JK Eder Holsteins op 17 juni zou zijn, was ik er als de kippen bij.

Jan Kolff nam het gemengde bedrijf van zijn vader over. Toen barstte de superheffing los. Jan Kolff zocht naar een oplossing. Hij ging zich toeleggen op de Holstein-fokkerij, een Amerikaans ras voor de melk. Had hij daar talent voor? Zoiets zit in de genen, vertrouwde hij me toe. Besturen en fokken. Hij werd Fokker van het Jaar in 2017. Zijn beste koe heet Carf Emeraude, Dutch Cow of the Year 2022. Een koe uit Oudendijk, geroemd in binnen- en buitenland.

Jan Kolff boert met zo’n 100 koeien inclusief jongvee op 40 hectare. Samen met zijn vrouw Caroline en drie volbloed dochters runt hij het bedrijf. De landbouwtransitie, gebrek aan opvolging en de noodzakelijke vernieuwing van de stalvloer deden hem besluiten te stoppen. Oudendijk telde 100 jaar geleden 34 boeren. Nu nog 1 boer. Deze boer heeft evenveel koeien als die 34.  

Een boer die stopt. Dat zou rumoer of huilie huilie moeten zijn. Niets van dat alles. Jan Kolff  (62) is always duidelijk, joviaal en goedgemutst. De veestapel ging online in de verkoop. Liefst 80 vrijwilligers zetten tenthotels op voor mens en dier. Nooit vertoond! Een weiland vol lichtgevende koninginnen. Nooit vertoond. Mensen en koeien gedroegen zich als fatsoenlijke beesten.    

De duurste koe bracht 9400 euro op. Embryopakketten ook een flinke duit. Liefhebbers uit Spanje, Frankrijk, Engeland en Ierland. Boegeroep, Oudendijks en Engels de boventoon.  

Ik kwam op het weiland, zonder opgefokt gedoe, een docente levensbeschouwing tegen. Ik vroeg haar hoe ze het leven zonder de superkoeien van Jan Kolff zag. Ze begon te snikken. Dat is het moderne Oudendijk. Inclusief het biologische Landgoed Kraaiveld.

Jan Kolff weet nog niet wat hij gaat doen. Altena besturen als VVD-raadslid. Dat is zeker en niet verkeerd.  

Ewout van Wijk worstelt met vergroenen en heeft 4 hectare nodig

Geplaatst op door
Beantwoorden

Familiebedrijven zijn de kracht en trots van Altena. Vele families zijn creatief en werken zich te pletter. Sommige bedrijven hebben landelijke allure. Een van die bedrijven is de E. van Wijk Group. Opa Ewout van Wijk was keuterboer, zag meer brood in de fouragehandel en had 1 vrachtwagen nodig. Startplaats Genderen, 1948. Zoon Ad van Wijk ontpopte zich als een echte transporteur. “Een vogel die vliegt leeft”, zei hij tegen me en gooide de benzinetank regelmatig vol om naar het Oostblok te karren. Zoon Ewout ontsteeg Altena door de Erasmus Universiteit te bezoeken. Een jongen uit de klei met een zachte g, maar niet op z’n mondje gevallen. Hij studeerde tussen moslims en de wereld ging helemaal open. Het bedrijf verhuisde in 1998 naar de Rietdijk. In 2019 werd de derde generatie CEO van de als kool gegroeide E. van Wijk Group.

Altena Draait Door met Ewout van Wijk.

Ik sprak hem eind vorig jaar voor Altena TV. E. van Wijk Group heeft vestigingen in Giessen en Almelo, Polen, Oekraïne en Roemenië. Met 800 medewerkers en 350 DAF-trucks. De christelijke normen en waarden zijn onderweg niet verloren gegaan. “We hebben de plicht de aarde goed door te geven aan de volgende generatie”, zei de welbespraakte Ewout van Wijk tegen me. People Planet Profit en niet omgekeerd. In dat kader wilde hij 5000 zonnepanelen op de loodsen leggen, maar het net is vol. Een huisbatterij? Zou kunnen. Kwestie van rekenen.

Het grootste probleem betreft de vergrijzing. Ewout kan zo 10 tot 15 chauffeurs gebruiken. Oost-Europa haalt op dit moment chauffeurs uit India. Het bedrijf test e-trucks. Waterstof de toekomst.

Ewout van Wijk wil weer uitbreiden. Ziener vader Ad porde de gemeente Woudrichem al op. En zo ontstond de Rietdijk-Oost, een nieuw industrieterrein van 10 hectare. “We hebben 4 hectare nodig. Als we niet kunnen uitbreiden, dan moeten we vertrekken”, zei Ewout en het klonk dreigend. De Snack Connection wil 2 hectare. De rest in halve hectares. Een deeltje van de gemeenteraad morde al, want in een bepaling staat dat het héle terrein wordt opgedeeld in stukken van een halve hectare. Werkendam heeft 2600 meter kade nodig, berekende wethouder Tanis. Knappe jongen, die Tanis. Elk bedrijf 100 meter kade? Nou de rest nog. Tempo! 

Prettig gesprek met de dynamische transporteur Ewout van Wijk. Een bedrijf om U tegen te zeggen.  

De wonderdokters van TMS

Geplaatst op door
1

Twee surfvrienden. Het strandje aan de rand van de Biesboschhaven te Werkendam was hun speeltuin. Ze zweefden als veertjes over de grote rivieren. Cees van Wendel de Joode en Marco van Driel gingen naar de HTS Dordrecht, topopleiding. Ze doken het bedrijfsleven in. Cees ging bij Damen Shipyards werken. Marco bij een kranenbouwer in Zwijndrecht. Het werd zoetjesaan tijd om samen een bedrijf te stichten. Ze pachtten een stuk grond op de kop van de Biesboschhaven waar ze ooit surften. Met een beetje spaargeld kochten ze een tweedehands portakabin. Likje verf. De start van jongensboek TMS, Technical & Maritime Services.

TMS Werkendam. Foto Piet Hartman

Het was in den beginne harken om orders te boeken. Zoetjesaan groeiden ze uit hun keet. Problemen oplossen kunnen ze als de beste. Een kantoor op de groei laten bouwen. Nederlandse en Belgische aannemers belden TMS. Ze kwamen in de offshorewindmolens, waar ook ter wereld, terecht. Ze ontwikkelden grijpers en andere Harry Potter-constructies. Om windmolens van 300 meter en groter te plaatsen. Booming!

Naast hun zonovergoten kantoor een assemblagehal. Ontwerpen, assembleren, testen. Half Werkendam doet mee! Frankrijk wilde windmolens in een rotsachtige zeebodem zetten. De 35 wonderdokters van TMS bedachten het. Een nieuwe markt: het opruimen van overjarige windmolens. TMS ontwikkelde een onderwaterschaar. De wonderdokters van TMS surfen zonder poeha over de wijde wateren. Surfers houden van schone wateren. Wateren zonder plastic. Wateren zonder pfas. De generatie z zoekt groene banen met een goed salaris.

De Noordzee wordt volgens de EU de energiecentrale van Europa.

Voor Altena TV maakte ik de serie Altena Draait Door onder meer over TMS.

https://youtu.be/ltizgP5MGKg

Geen pillen maar roeien

Geplaatst op door
Beantwoorden

NOOIT zo’n spetterende explosie van samenwerking meegemaakt. De start van het project Altena Regatta in 2019 was moeizaam. Wat de boer niet kent lust hij niet. Een ploegje idealisten van WSV Woudrichem versaagde niet en bracht, kalm en vastberaden, het roei-evangelie. Het skiffproject komt overigens uit Schotland. Hello rowers! Scheepsbouwer en stormkracht 8 Kees van Vugt gaf iedereen vleugels. Het Willem van Oranje College onder supervisie van Henk van Noorloos deed mee. Een doorbraak! En zo timmerden dorpen in Altena skiffs. En zo heeft Altena roeiploegen in Woudrichem, Giessen-Rijswijk, Oudendijk, Sleeuwijk, Aalburg, Uitwijk-Waardhuizen en Dussen. En zo hoorde ik dat Almkerk, Eethen en Werkendam in aantocht zijn.

Ook Peter van der Ven heeft het zuivere geloof ontdekt. Foto Piet Hartman

Ik was, één van de idealisten, van de partij tijdens het zoveelste Rondje Altena. Een roeitocht van 75 km met vijf skiffs en zo’n 70 roeiers die naar hartenlust van boot wisselden. Op bescheiden afstand gevolgd door de sleepboot van de havenmeester en partyschip Princehof waar sponsors voor happen en dranken hadden gezorgd. Niemand stapte dankzij Gonnie en Anja met een lege maag de skiff in. Hoezee! De nieuwe club van Dussen werd liefdevol opgenomen door de routiniers. Aan de riemen!

Vanaf epicentrum der roeisport WSV Woudrichem richting Werkendam en de Biesboschsluis. Speedbootkapitein Krijn Oosterhoff vroeg me dringend om mee te roeien. De volgende keer. Ik las met zwemvest een riviergedicht voor. Door het Steurgat richting Amercentrale. Het gebeuk van de Bergsche Maas. De bocht om naar het Dubai van Veen. Door de sluis terug. Aan de riemen! En altijd het water. De stem van het water. Het onmisbare water. Het geplons der roeispanen. Het lentewindje. Het juichende brein. Tranen van zweet. De zilveren druppels. Het gelach tussen de soepkommen. Het gesmak met de broodjes haring. De volle glazen bier.

Het roeien, specialiteit der riviervissers, was ooit dood. De roeisport leeft, heelt en deelt. Het geloof van dokter Anneke, zonder gevaarlijke gebeden. Roeien is een zegen voor de digitale gekwelde mens. Geen pillen maar roeien… Liefst 1358 euro naar het Ronald McDonald Kinderfonds. Kees van Vugt zit intussen in het bestuur van de Dara, Wereld Roei Bond.  

Albert Einstein

Geplaatst op door
Beantwoorden

Ik kwam Albert Einstein weer eens tegen. Albert Einstein (1879-1955) was niet erg onder de indruk van de mensheid. Zo zei hij: ‘Er zijn maar twee dingen oneindig: het universum en de menselijke stompzinnigheid, en over die eerste weet ik het niet zeker.’ Een andere uitspraak van (waarschijnlijk) Einstein is inmiddels bewaarheid aan het worden: ‘Ik vrees de dag dat de technologie onze menselijke interactie voorbijstreeft. De wereld zal dan bestaan uit een generatie van idioten.’ Dat zou Chat GPT kunnen betreffen. Of databeleid en procesjes. Nog meer stompzinnig gedrag. Klimaatrapport der VN. Voor degenen die nu geboren worden zal de opwarming van de wereld, tegen de tijd dat de zuigelingen oud zijn, zeer ernstige gevolgen hebben.