Jan Hak (75) is de zoon van Wim Hak, lang geleden een van de grote leiders van Hak Conserven, sinds 1952. Zodra een Hak zich in de strijd mengt, wordt het interessant. Hij woont op Landgoed Clootwijck, biologisch gecertificeerd. Het voorste deel van de hoeve stamt uit 1618, het achterste deel uit 1797. Honing, eieren en brood van Tineke. Jan is een belezen statige honingbij. Wageningen Universiteit, niet helemaal. Voorzitter Natuurcollectieven Nederland. Voorzitter van het Brabants Particulier Grondbezit. Voorzitter van Bijbel & Onderwijs. Werkt mee aan het digitale platform Renaissance van het Platteland. Jan Hak & Partners runnen vanuit de schuren (headquarters) ontwikkelingswerk. Hij krijgt van het ministerie af en toe een zak geld om elders op onze planeet landbouwprojecten van de grond te tillen. Waarom komen Chinezen op bezoek in Almkerk?
Jan Hak. Foto Piet Hartman
Logisch dat het You Tube-kanaal De Nieuwe Wereld Jan Hak te hulp riep, een week of vier geleden, om helderheid te scheppen in de landbouwcrisis. Ik kwam het interview van filosoof Ad Verbrugge bij toeval tegen. Jan Hak blies stoom af. Eindelijk zendtijd. Een wolk van woorden. Lovende reacties. Ad Verbrugge hield hem op het rechte pad. De volgende keer Jan Hak over de verhitting van de aarde en de klimaatverandering.
Hoe komen we uit de landbouwcrisis?
“Ik ben boos over het kabinet en de polarisering. Het kabinet moet aftreden. Een boude uitspraak, maar slechts 2,8 procent van de kiesgerechtigden is lid van een politieke partij en bepaalt het beleid door middel van een baantjescarrousel, de bestuurselite. Ik ben voor een integrale aanpak van de landbouwcrisis, net als Remkes.”
“Het kennisverlies door het opheffen van LNV in 2010 was stuitend. De dictatuur van de modellen. Stikstof als religie. Bepaalde regio’s moeten extensiveren, zeker. Er zijn nog 50.000/60.000 boeren. Elk jaar stopt 10 procent. Geef boeren de tijd om hun uitstoot te verminderen. Dat kan in Brabant met 50 procent. Natura 2000-gebieden zijn prima, maar geen harde lijnen. Beetje met elkaar overleggen!”
Jan Hak is geen lid van een kerk, wel voor rentmeesterschap. Fan van Pim Fortuyn, niet islamofoob, tegen dwang. En ja, het neoliberalisme heeft zo zijn duistere kanten.
“De aarde kan gemakkelijk 10 miljard mensen voeden. Maar we gooien te veel weg en we vreten te veel verkeerd voedsel. De hype van de vleesvervanger? Er is meer nodig dan een vegaburger. Er is niks tegen dierlijke eiwitten. Er is niks tegen een bonenschotel van Hak.”
HAK Giessen is veelzeggend op weg naar 100 procent biologisch. De uitsmijter van Jan Hak, het biologisch-dynamische orakel van Altena, over de macht van de supermarkten.
“De retail buit de boeren uit. We hebben een korte keten nodig. Het is beter eten uit de korte keten. Van boer naar burger. Een lastig verhaal, maar het kan door middel van coöperaties.”
PS Teun van de Keuken (Keuringsdienst van Waarde) schreef in de Volkskrant dat de supers door de boeren genaaid moeten worden. En bioloog Midas Dekker voorspelde in De Telegraaf dat voedsel in de toekomst grotendeels gekweekt zal worden in fabrieken, zonder mest en pesticiden, plus door nog wat bioboeren.
Luister naar Michael Sandel, politiek filosoof in Buitenhof.
https://www.npostart.nl/POMS_AT_20060499
Luister naar Jan Hak.