De mooiste vesting van Nederland heet Gorinchem. Maar dat is quatsch en moest van de ANWB, zei jurylid Maarten van Rossem tegen me tijdens een avondje literair café. Ik viel van mijn stoel. Geef mij Woudrichem (Woerkum) maar en dan vooral sinds het herstel van de historische haven. Een reconstructie van een wonderbaarlijke samenloop der omstandigheden.  

Rijkswaterstaat zocht zo rond 1993 Ruimte voor de Rivier bij Woudrichem. De wakkere topambtenaar Jos Bakker haalde een kaart uit 1649 van cartograaf Blaeu uit de mottenballen. Hij bepleitte het herstel van de haven aan de Merwede die was dichtgeslibd. Burgemeester Joop Worrell was direct om. De ambtenarij sputterde tegen, maar na het wapperen met een artist impression danste iedereen in het geheim de polonaise. Gemeentesecretaris Kees Visser zorgde voor de drank.

Een gebakken visje voor de topambtenaren van Rijkswaterstaat deed de rest. Graven geblazen! Alle Woerkumers gingen graven en baggeren. En zo kon kroonprins Willem Alexander de nieuwe historische haven in 1998 openen. De koninklijke familie deed mee met het vishappen en geen enkele graat bleef in een koninklijke keel steken. Héél Woerkum was uitgelopen en juichte.

Intussen was veerman/visser Janus Baks ook goed bezig. Hij had in 1977 het Visserijmuseum opgericht en wilde een buitenmuseum als kers op de taart. Janus kocht een versleten Waalschokker in Heerewaarden, bouwjaar 1927. Hij nam en passant stiekem een ijzeren spil mee, gebruikt bij de kantvisserij om de zegen binnen te halen. Maar dat mocht niet van Heerewaarden en die ging retour. De schokker dobberde een tijdje aan een steiger in de Maas, buitenmuseum in oprichting. Het Visserijmuseum was teugen. Janus stapte boos uit het bestuur en richtte De Oude Vissershaven op. Gedoe. De schokker bleef liggen en ziek.    

Jos Bakker (l) en Cornelis Struik namen afscheid van de Stichting Historische Stadshaven Woudrichem. Foto Piet Hartman

De Stichting Historische Stadshaven Woudrichem (1998) met Joop Worrell, Jos Bakker en architect Cornelis Struik als grote motoren, ontfermde zich na het overlijden van Janus over het buitenmuseum. Dat ging niet van een leien dakje. Wethouder Paula Jorritsma zegde 51.000 euro toe voor restauratie van de schokker, maar enkele opstandige senioren vonden het weggegooid geld, teugen. De gemeenteraad kreeg last van slappe knieën. Help, de schokker Janus verzuipt! Uiteindelijk kwam dankzij gemeente, fondsen en sponsors toch een restauratieplan van 200.000 euro van de grond. De bloedfanatieke vrijwilligers Aart Neven, Huub van Ooijen en Koos Persoon wisten het slooprijpe schip om te toveren tot het wonder van Woerkum. Met elektromotoren!

Na de geslaagde proefvaart vorig jaar werd een beheercommissie in het leven geroepen bestaande uit Aart Neven, Gert Hulsdouw, Joost Evenhuis en Piet Hartman. De schokker gaat varen! Rondvaarten waar Maas en Waal tezamen vloeien voor particulieren en bedrijven op aanvraag. Bij grote groepen zijn ook vishaler DD13 en zalmschouwen van de partij. Natuurlijk met uitleg in de werfschuur over de (schokker)visserij. Restaurant De Stroming zorgt indien gewenst voor de catering. 25 jaar Historische Stadshaven Woudrichem, een haven vol varend erfgoed. Het wonder van Woerkum!

Het is ook bijzonder dat de gemeente Altena nauwelijks aandacht schenkt aan het Unesco Werelderfgoed oftewel de Hollandse Waterlinies.

PS laten we zeggen dat de vestingdriehoek Gorinchem-Woudrichem-Slot Loevestein de mooiste vestingdriehoek van Nederland is.  

www.waalschokker.nl

Een tip van een makelaar voerde Jaap Smits naar Dussen waar een bouwval uit 1953 aan de Bergsche Maas te koop stond. Wat een plekske! De plek! De ultieme plek! Het paradijs! De gemeente Werkendam wilde van het krot op de dijk af en stuurde alle kopers het bos in, behalve Jaap Smits. Beschaafd brutaal lullen kan hij. Een kennis bij de provincie loodste hem door het ambtenarenbos. Scheepsmagnaat Peter Versluis kwam langs en bood 4 miljoen, want dan woonde hij tussen twee scheepswerven (Werkendam en Heusden) in en kon hij met een speedboot heen en weer.

Ondernemer Jaap Smits (78) woont met Corrie als een boeddhistische god in zijn energieneutrale doorzondroom. Een gasleiding naar zijn terp was nogal prijzig. “De bodemwarmtepomp kwam net uit. Ik had vijf certificaties nodig. Vijf! Ambtenaren zijn net een kernbom”, klonk het in de zonnige kamer. Toen hij de film van Al Gore zag bekeerde Jaap Smits zich tot People Planet Profit en ging zonnepanelen en aardwarmtepompen importeren. Zijn bedrijf AETI heeft het gruwelijk, gruwelijk druk. Jaap en Corrie blazen elke dag uit in het paradijs op de terp. Piekbelaster Amercentrale op beschaafde afstand.

Jaap Smits Projectontwikkeling liet te Dussen een energieneutraal voorbeeldhuis bouwen. Zongericht bouwen! Gouden greep voor de nieuwe eigenaar. Hij kocht samen met compagnon Henry van der Meijden de overbodige grote kerk van Dussen om 20 koopappartementen, vanaf twee ton voor starters, te realiseren. De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit pruttelde tegen. “Wat een overbodige flutclub”, ageerde hij tegen me. Bijna iedereen in de zevende hemel over het project, tot de bouwkosten explodeerden en de rente steeg. Na veel vijven en zessen nam Superaannemer Tankens het project over, vanaf 220.000 euro. De verbouwing begint volgend jaar.  

Zonnekoning Jaap Smits wil nog iets goeds nalaten. Zijn dochter Inge tipte hem om tiny houses op wielen voor starters/mantelzorgers te gaan bouwen. “Het is niet mijn bedoeling rijker te worden. Ik heb genoeg te eten en ben tevreden met weinig winst. Maar de grondprijs moet omlaag”, vertelde hij in zijn droomhuis met uitzicht op de kabbelende pont. Een grondprijs van 365 m2, asociaal. “Een goudmijn voor Altena. Wat denk je van de bouwleges, kassa. De grond kost inclusief infra 125 euro. Gemeenten zijn speculanten! Regel een apart prijsje voor starters, 180 euro zou ik zeggen. Ik ga een modelhuisje bouwen en met vijf aandeelhouders een productielijn opzetten. Bouwpakketten zijn de toekomst. Inge regelt de verkoop. Als elk dorp in Altena tien huisjes, nul energie, vanaf een ton, met starterssubsidie, afneemt, komt het goed. Iedereen mag in zijn tuin een tiny zetten van de gemeente. Wethouder Roland van Vugt heeft mijn plan gekregen.”

Schone gedachten aan de rimpelende Bergsche Maas. Plotsklaps deining. Jaap belde op. Zijn wonderland, gans Altena, wordt belaagd door windmolens. Proefballon met 4 windmolens tussen Dussen en Hank. Boeren vóór, want kassa. Gemeente Altena tegen. Waalwijk wil met Vattenfall voor het goede doel aan de overkant (Overdiepse Polder) 12 windturbines neerzetten van 255 meter tiphoogte. Geen kleine jongens. De verzetsclub Tegenwind Altena onder leiding van de dussense denkers Jaap Smits, John de Rijk en Peter Ribbers protesteerde. Nachtmerrie achter de droomdijk. Duivels dilemma voor wie iets goeds wil doen voor de aarde. Altena stuurde een gepeperde verzetsbrief.  

Laatste nieuws. Defensie ligt met zwaar geschut dwars. De polder moet een laagvlieggebied blijven.

NOOIT zo’n spetterende explosie van samenwerking meegemaakt. De start van het project Altena Regatta in 2019 was moeizaam. Wat de boer niet kent lust hij niet. Een ploegje idealisten van WSV Woudrichem versaagde niet en bracht, kalm en vastberaden, het roei-evangelie. Het skiffproject komt overigens uit Schotland. Hello rowers! Scheepsbouwer en stormkracht 8 Kees van Vugt gaf iedereen vleugels. Het Willem van Oranje College onder supervisie van Henk van Noorloos deed mee. Een doorbraak! En zo timmerden dorpen in Altena skiffs. En zo heeft Altena roeiploegen in Woudrichem, Giessen-Rijswijk, Oudendijk, Sleeuwijk, Aalburg, Uitwijk-Waardhuizen en Dussen. En zo hoorde ik dat Almkerk, Eethen en Werkendam in aantocht zijn.

Ik was, één van de idealisten, van de partij tijdens het zoveelste Rondje Altena. Een roeitocht van 75 km met vijf skiffs en zo’n 70 roeiers die naar hartenlust van boot wisselden. Op bescheiden afstand gevolgd door de sleepboot van de havenmeester en partyschip Princehof waar sponsors voor happen en dranken hadden gezorgd. Niemand stapte dankzij Gonnie en Anja met een lege maag de skiff in. Hoezee! De nieuwe club van Dussen werd liefdevol opgenomen door de routiniers. Aan de riemen!

Vanaf epicentrum der roeisport WSV Woudrichem richting Werkendam en de Biesboschsluis. Speedbootkapitein Krijn Oosterhoff vroeg me dringend om mee te roeien. De volgende keer. Ik las met zwemvest een riviergedicht voor. Door het Steurgat richting Amercentrale. Het gebeuk van de Bergsche Maas. De bocht om naar het Dubai van Veen. Door de sluis terug. Aan de riemen! En altijd het water. De stem van het water. Het onmisbare water. Het geplons der roeispanen. Het lentewindje. Het juichende brein. Tranen van zweet. De zilveren druppels. Het gelach tussen de soepkommen. Het gesmak met de broodjes haring. De volle glazen bier.

Het roeien, specialiteit der riviervissers, was ooit dood. De roeisport leeft, heelt en deelt. Het geloof van dokter Anneke, zonder gevaarlijke gebeden. Roeien is een zegen voor de digitale gekwelde mens. Geen pillen maar roeien… Liefst 1358 euro naar het Ronald McDonald Kinderfonds. Kees van Vugt zit intussen in het bestuur van de Dara, Wereld Roei Bond.  

Soms gebeuren in de kerk zinnige dingen. Ik was onlangs bij een boerenbijeenkomst van de CU in Waardhuizen. Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. Tijdens de afterparty stond ik tussen drie wijzen. Weidevogelkoning Meeuwis Millenaar. Wormenkoning Bas de Peuter. Dribbelkoning Philip den Haan. Tot mijn vreugde hoorde ik dat Altena geen piekbelasters heeft, geen strontoverschot, geen ammoniakberg. En dat de 200 boeren goed bezig zijn. Meer bomen, meer struweel, meer wormen, minder pesticiden, minder kunstmest. Op weg naar planetproof, zoiets. Een enkeling spuit nog met round-up alsof het ranja is, maar die boeren sterven uit.

Laat ik nu met bazuingeschal melding kunnen maken van de oprichting van het Agrarisch Collectief Altena. CU-wonderkind Hermen Vreugdenhil en Bas de Peuter gaan deze club adviseren om de bureaucratische monsters te temmen en te vernieuwen. Stikstof, PAS-melders, stalaanpassingen, zevende richtlijn nitraat, gebiedsgerichte aanpak Altena, mestafzet, natuur- en waterbeheer, Natura 2000 en kaderrichtlijn water. Er ligt een hoop drek op het erf.  

In dit kader mag zeker het initiatief van raadslid Henno Timmermans niet onvermeld blijven om een RegioMarkt in Veen te openen. 25 boeren leveren en krijgen een goede prijs. Ik heb als columnist bij Radio A-FM nogal lelijk over hem en zijn Vrije Volkspartij Altena gedaan, maar nu hef ik een lofzang aan. Het wordt tijd dat Henno gaat vlammen in de raad! Drie van dit soort boerenmarkten in Altena zou een kroontje op de schepping zijn. En als klap op de vuurpijl: Vitale boeren gaan koolstof vangen en opslaan. Voorwaarts, broeders en zusters, op de beste klei van Nederland.

PS Volgens het Biojournaal wil HAK in 2027 groenten en peulvruchten biologisch geteeld aangeleverd krijgen en heeft daarvoor 3000 hectare extra nodig. Het biologisch areaal bedraagt totaal 80.000 hectare. Biologisch moet geen keuze zijn, maar standaard, aldus CEO Timo Hoogeboom die zich zorgen maakt over de staat van de akkers oftewel de dode grond. HAK (omzet 100 miljoen) begint dit najaar met de smaaksensatie rode bietjes. De biologische bedrijven boerden tussen 2011 en 2020 beter dan de gangbare landbouwbedrijven, aldus het Biojournaal.

PS De kostprijs van een ei is 14 cent. Daarvan krijgt de boer 1 cent als loon. Het ei kost in de super 30 cent. Wie vult zijn zakken? De boeren zijn de moderne slaven van de supers. Bron AD 14-1-2023.

Zo moet het. Kringloopboer.

https://www.nrc.nl/nieuws/2022/08/14/deze-veehouder-sluit-de-kringloop-door-alle-reststromen-te-recyclen-a4138913

Nog een uitbrander voor de Quote 500 Veefamilies.

https://www.volkskrant.nl/cs-b24462fe

Hoe meer vee, hoe meer winst. Natuurlijk heeft de politiek (slappe knieën) het op zijn beloop gelaten. Pappen en nathouden, zigzagbeleid, onder druk van Big Agro, een beetje pesten met regels. En natuurlijk is het stikstofplan een brute overval. In het kader van de boerenopstand legden diverse kranten het optreden van de multinationals bloot. Ik las uitstekende verhalen in NRC, Trouw, AD, Volkskrant en FD. Ik miste berichtgeving over de sloop van regenwoud Amazone voor ons veevoer (mais en sojabonen) en het dumpen van overtollig voedsel zoals melkpoeder in Afrika. Huh??? Vandaar mijn ingezonden briefje in het AD.

De boeren moeten niet met hun trekker op de stoep staan bij de minister, maar bij de elite van Big Agro oftewel de agromaffia. Wie buit de boeren uit? Rabobank winst 2021 3,5 miljard. De Heus Veevoer winst 125 miljoen. ForFarmers winst 436 miljoen. FrieslandCampina winst 172 miljoen. Royal A-ware winst 50 miljoen. Ahold Delhaize winst 2,2 miljard. Jumbo winst 114 miljoen. Van Drie Group winst 75 miljoen. BASF winst 5 miljard. De arme boeren liggen aan het infuus van de stinkendstinkendrijke multinationals. Ze krijgen stront voor dank.

Ik kan het niet meer horen en aanzien die reclames van AH, Lidl, Aldi: 2 halen 1 betalen. Duurzaam zus, duurzaam zo. AH is de grote winnaar. De schijt krijg ik ervan.

Ik kan het niet meer aanzien dat veel weilanden zo dood zijn als een pier, groene kerkhoven door de drijfmest, pesticiden en kunstmest waar geen grutto wil wonen.

Ik kan het niet meer aanzien en ruiken dat de overtollige ammoniakstront van de Peel met subsidie, dwars door de Kerkstraat van Hank, wordt gedumpt in de Biesbosch, de beste zeeklei van Nederland.

De gemeente Altena stuurde een brief vol begrip voor de boeren en andere blabla aan het kabinet. Stel dit doodzieke systeem eens aan de kaak! 1 kilo rundvlees kost 15.000 liter water.

Gelukkig zijn er in Altena boeren die nadenken, zich niet laten misleiden en oplichten, zelf veevoer maken, vrolijke weilanden koesteren, blij eten leveren, een goed inkomen hebben en de drijfstront niet bij de buren dumpen. Iets van vroeger nog.

PS Polderen is de hoogste vorm van beschaving. Polderen met een doodziek systeem is een vorm van terreur.

Ex-minister Cees Veerman in Nieuwsuur. https://www.npostart.nl/VPWON_1334602

De oplossing is simpel…

https://www.volkskrant.nl/cs-b57d5321 

Volgens opperboer Meeuwis Millenaar kan Altena gerust gaan slapen. Dankzij de in 2005 opgerichte Agrarische Natuurvereniging Altena Biesbosch doen 100 boeren mee aan natuurinclusief boeren. Ze vertrouwden het toen al niet. Een stille revolutie in onze polder van verontruste polderbewoners. Het beruchte stikstofkaartje inclusief ammoniakmist kan volgens MM wat Altena betreft de prullenbak in. De Biesbosch, Kornsche Boezem en het Pompveld staan er florissant bij. Maar drijfmest (ammoniak) blijft schadelijk/dodelijk voor het bodemleven… En wie het land injecteert hoort de grutto’s en de pieren krijsen… Een dosis boerenwijsheid kan geen kwaad dacht Altena Lokaal, maar het bedachte noodfonds verdween met een noodgang in de mestput. Ho, ho, ho, volgens wethouder Shah Sheikkariem is het een innovatiefonds om de veestapel te verminderen en de boeren andere inkomsten te verschaffen, zoals vakantiehuisjes/tiny houses/zorgwoningen op het erf. De bezorgde gemeenteraad zag er geen heil in. Liever een zorgelijk briefje naar Rutte en Den Bosch. Het compromis is de hoogste vorm van beschaving, schreef Tom-Jan Meeus in de NRC. Polderen om een doodziek systeem, geritseld door de politiek en Big Agro, in de lucht te houden is laf, hypocriet en barbaars. De agromaffia belaagde zelfs vegaboer Henk Schouten Europe in Goor en eiste aanpassing van de tekst op de website over het vleesgebruik. Hetgeen geschiedde… Klimaatcrisis? Als wij maar kunnen blijven barbecuen.

Reporters Online publiceerde een beschouwing van een wakkere boerenzoon. Citaat: ‘Als boerenzoon valt het me zwaar om trots te zijn, nu protesterende trekkerterroristen zich volstrekt belachelijk maken. Ze belagen ons democratisch stelsel en scharen zich achter een failliet landbouwsysteem waar ze zelf het slachtoffer van zijn. Maar ook natuur, milieu en zelfs de voedselvoorziening in ontwikkelingslanden.‘

Ik kreeg een bericht van boerenslim onderzoekscollectief Follow the Money. Beste Piet! De melkprijs is hoger dan ooit. Hierdoor staan melkveehouders voor een interessante keuze. Gaan ze verduurzamen en komen ze tegemoet aan de stikstofregels van de overheid? Of gaan ze voor intensivering en breiden ze nog snel uit? Grote zuivelproducenten (Big Agro) als A-ware zetten vol in op behoud van de status quo, want minderen betekent minder omzet, minder winst, krijsende aandeelhouders. En dat klinkt ook door in de steeds gewelddadiger boerenprotesten.

https://www.oneworld.nl/lezen/klimaat/deze-boer-raakt-de-bodem-nauwelijks-aan/

Intussen gaat Big Agro gewoon door met de sloop van Regenwoud Amazone (superwinst voor Koninklijke Veevoer De Heus), met de zegen van de heer Bolsonaro, en varen stinkende scheepjes met 60 miljoen kilo goedkope supervreetzame sojabonen (volgens Greenpeace) naar Nederland. Miljardairsfamilie De Heus staat pal achter de boeren, want hoe meer vee hoe meer geld, schreef de Volkskrant. De Rabobank, ABN Amro en ING financieren de sojasloop. De VOC bestaat nog en hoe! Rijk worden gaat vaak ten koste van. Ze noemen het krachtvoer. De boeruhhh hangen aan het infuus van De Heus. Er zijn recepten voor kringloopkrachtvoer. De vraag dringt zich op of de kosten van de klimaatcrisis niet op het bord van de multinationals moet worden gelegd in plaats van op het bordje van de eenvoudige belastingbetaler.

Interessant leesvoer. U bent helemaal bij, lieve lezers van Altena en waar ook ter wereld.

Difterie, mazelen, pokken. Mijn ouders lieten me acuut vaccineren. Discussie no way! Ik heb me acuut laten vaccineren tegen corona. De grootste bijwerking was blijdschap. We krijgen meer vervuiling binnen via de lucht, voedsel en drinkwater dan ons lief is. Prof. Ton de Boer zei het en ik merk het dagelijks. PFAS, een verzamelnaam voor 4000 chemische stoffen, is overal. Baas over eigen lichaam?    

Neem ons drinkwater. Mosselen en watervlooien testen het drinkwater uit de Biesbosch-spaarbekkens stond in AD Rivierenland van 9 juli. Een verhaal vol voorlichterspraat van Waterbedrijf Evides met 2,5 miljoen consumenten, maar is er veel en veel meer loos. Ik was nog maar net bekomen van de tv-serie De Vuilnisman, uitzending Troebele Wateren 4 april.

Ons drinkwater komt uit de Maas en in die rivier en andere rivieren lozen talrijke bedrijven, zoals Chemelot en Chemours, giftige stoffen. Ze hebben vergunning, ook dat nog, maar bij de pijpen van de lozers ligt de chemische mix ver boven de norm. De chemische industrie is geweldig innovatief, volgens de uitzending, en lanceert elke dag tig giftige stoffen waarvan niemand het bestaan weet, behalve de uitvinders zelf. Lekker verdienmodel! Hoge heren beweerden met droge ogen dat de bacteriën van de waterzuivering de giftige stoffen afbreken. En dat we het lekkerste drinkwater ter wereld hebben. Ze zijn ver heen en rijp voor opsluiting.

Maar PFAS is overal (NRC 11 juni). Zelfs het RIVM meldde toen dat we te veel troep slikken. PFAS kolkt in ons drinkwater, in ons bloed, in boerenkool, in bacteriën, in mosselen, in watervlooien, in vissen. PFAS wroet zonder mededogen in arme sloebers en miljonairs. Ze breken niet af, zijn eeuwigdurend, zijn hormoonverstorend, tasten het immuumsysteem aan en veroorzaken kanker. Niemand gaat er direct dood aan, maar toch. Het is meer dan een bijwerking. Geen wonder dat veel mensen in de war zijn.    

Datzelfde geldt voor plastic. De plasticboeren (De Vuilnisman, 28 maart) storten onze rivieren, ons drinkwater, ons bloed en onze oceaan vol met te veel soorten, te veel kleuren, te veel giftige stoffen, te veel microplastics. Volgens de jokkebrokken van het Afvalfonds Verpakkingen wordt 60 procent gerecycled. In de praktijk blijkt het huiliehuilie 5 procent te zijn. De rest gaat de verbrandingsoven in. Wat komt er uit die pijpen in onze longen? PFAS is overal, ook in de landbouw, ons eten. Nee, een duurzame wereld begint echt niet bij jezelf, zei zomergast Roxane van Iperen.   

En de burger maar zweten en afval scheiden voor een failliet systeem. Winstterroristen verzieken mens en planeet. Een wildplasser krijgt een boete en een miljonair die de aarde vernielt subsidie… Waarom zijn we niet woest? We liggen versuft op de bank naar Netflix te kijken, terwijl het huis begint te branden. Volgens premier Rutte moet de burger zijn verantwoordelijkheid nemen. Ik wil drinkwater zonder PFAS en microplastics. Het is tijd voor een opstand van de burger, dus.

Kijk ook even de film Dark Waters uit 2019.    

Over domheid gesproken: https://www.volkskrant.nl/cs-b5226d3b