Innovatie. Hét toverwoord van nu. Innovatie als heilige opdracht. Om bijvoorbeeld de energietransitie gestalte te geven. Makkelijker gezegd dan gedaan. Anneke Keller (53) studeerde aan de TU Delft, was hoofd van de IT-afdeling bij grote bedrijven als TomTom, Coolblue, KPN, Wehkamp en Jumbo. Vorig jaar behoorde ze tot de Top Drie CIO (Chief Information Officer) van Nederland. Het knapste meisje van de klas woont in Sleeuwijk aan het Kerkeinde, een dijk vol spirit en slingers. Met man Ianus die les geeft aan de TU Delft.

Over innovatie gesproken. Een versleten boerderij met gebruikte materialen opknappen en een voedselbos aanleggen. Anneke Keller werkt aan de ecologische route, dat moge duidelijk zijn. Zo’n 25 jaar als innovatieleider leidde tot een managementboek, samen met Tim Meeuwissen: The Cherry Model. Het hoge woord moest eruit.

We zitten hoog en droog in de werkschuur. Uitzicht op het voedselbos met plasjes in wording. Ik ben benieuwd naar haar innovatiebelevenissen. Waarom slaat het ene bedrijf fluitend een nieuwe weg in en blijft het andere bedrijf in de vervuilde modder steken?

Anneke Keller blikt als een vlinder terug op haar leven als innovator van mensen. “Veel bedrijven hebben de laatste jaren enorme veranderingen en groeispurten meegemaakt. Veel van wat ik heb meegemaakt staat in het boek. Wat niet goed ging en wat wel. Ik heb bijvoorbeeld bij Jumbo de Tech Campus opgericht, de afdeling die ervoor gezorgd heeft dat je ook online boodschappen kunt doen bij het bedrijf. Als relatieve buitenstaander durf ik zaken te benoemen die ze liever niet horen. Een team dat niet functioneert op de rit krijgen. Dat betekent mensen coachen. Zorgen dat een bedrijf gaat innoveren is een trucje!”, vertelt ze met een brede lach.  

Ze stopte op 1 januari om The Cherry Model te schrijven. Een universele metafoor. Een groeiboek voor bedrijven die vooruit willen. Vertel! “Een kers heeft een harde pit, dat staat voor de hard-skills, de meetbare zaken, de data. Het vlees van de kers bestaat uit de soft-skills, de zachtere zaken zoals cultuur, communicatie. Een bedrijf waar teams goed samenwerken is veel innovatiever! Een manager moet haar of zijn team inspireren goed samen te werken.”

Het bedrijf als voedselbos. Groenig, blommig, weldadig. “Ik deel innovatie in vier seizoenen in. De winter is om te overleven. De lente om te leiden en soms wat te snoeien, de organisatie moet kloppen, soms dankzij een strenge manager. De zomer is een gekke periode van groei. Goede mensen op de juiste plek groeien en bouwen een productieve cultuur. In de herfst moet je oogsten. Als manager moet je dan trots zijn op je team en dat vertellen. Dit werkt ook voor kleine bedrijven.”

Het bloesemboek verscheen 17 september. Anneke Keller heeft het druk met lezingen. Niet één verwoestende reactie gekregen. Zorgen dat een bedrijf gaat innoveren is een trucje… Maar wel een pittig trucje. 

HAK betekent poldervoedsel, lekker eten, polderfood. Dat begon honderd jaar geleden met een kruidenierswinkeltje in Giessen. De bijbelvaste moeder & vader Hak en vele kinderen gingen de boer op. Na de oorlog Conservenfabriek Hak. Half Giessen schilde appels. De eerste appelmoes geweckt in een schuurke. Hak is Neerlands Glorie geworden, nationaal erfgoed. Overname door CSM, Heinz, NPM Capital. Sinds 2021 lid van de KDV Group, een Russische Unilever. Een schokje, die overname. Sinds 2022 verhuisd naar Flexway, dezelfde Russische meneer, een club van internationale foodbedrijven, gevestigd in de Verenigde Arabische Emiraten.

Timo Hoogeboom leidde Hak zo’n 10 jaar als een onbespoten Hak. Hij riep na rijp beraad dat Hak vanaf 2027 alleen nog maar biologisch voedsel levert. Dat betekent contracten met boeren in Altena, Zeeland en Flevoland. “Wij maken ons zorgen over het klimaat, de staat van de bodem en de waterkwaliteit. De toekomst van de landbouw is zonder kunstmest en chemicaliën om de bodem weerbaar te maken tegen extreem weer”, zo preekte hij oudtestamentisch. En zonder die goddeloze drijfmest/roundup niet te vergeten. Ik hoor de zieke bodem elke dag kermen.

Timo schoot ook uit de heup op de supers. “Supermarkten maken 40 procent winst. Dat is niet meer van deze tijd. Elke partij in de keten moet meebetalen om de boeren een goed inkomen te verschaffen.” Woedende boeren gaven gas en blokkeerden de snelweg. Ze blokkeerden distributiecentra van supermarkten. Dat willen de supergraaiers nooit meer meemaken.

Stormachtige uitspraken van Timo, maar uitvoeren is bijbelvers twee. En dat gaat met ingang van 1 september 2023 Nicole Freid doen, zijn rechterhand marketing en innovatie. Ze heeft geen last van de Russen, zei ze tegen me en wil de verkoop in Nederland, Duitsland en België vergroten. Van 1 weckpot naar 100 miljoen potten, 120 miljoen biopotten. Plus Hak Fresh. Een heidens karwei, want Nederlanders kopen gemakkelijker een auto van 20 mille, dan dat ze 20 cent meer voor gezond eten betalen. Waarom hou ik van Hak? Rentmeesterschap. Poldervoedsel. Wereldschotel. Met 220 werknemers. Succes Nicole! Ik verwacht dat je het beter doet dan Carola Schouten.

Laatste nieuws. Volgens een onderzoek van o.a. hoogleraar toxicologie Bas Bloem hebben boeren en tuinders door gebruik van pesticiden een grotere kans op parkinson en kanker. De Europese Unie komt met een richtlijn gezonde bodem. Die is blijkbaar behoorlijk giftig. Ultrabewerkt voedsel van de multinationals is het ergste. De Britse arts Chris van Tulleken schreef daarover het boek de Voedselfuik. Ik moest even aan visionair Timo denken.

Interview met Nicole Freid binnenkort te zien op Altena TV.

Boek bioloog Thomas Oudman: Uit de shit. Pleidooi voor meer boeren en minder vee.

Nooit, nooit, nooit gooi ik eten van HAK weg.

Familiebedrijven zijn de kracht en trots van Altena. Vele families zijn creatief en werken zich te pletter. Sommige bedrijven hebben landelijke allure. Een van die bedrijven is de E. van Wijk Group. Opa Ewout van Wijk was keuterboer, zag meer brood in de fouragehandel en had 1 vrachtwagen nodig. Startplaats Genderen, 1948. Zoon Ad van Wijk ontpopte zich als een echte transporteur. “Een vogel die vliegt leeft”, zei hij tegen me en gooide de benzinetank regelmatig vol om naar het Oostblok te karren. Zoon Ewout ontsteeg Altena door de Erasmus Universiteit te bezoeken. Een jongen uit de klei met een zachte g, maar niet op z’n mondje gevallen. Hij studeerde tussen moslims en de wereld ging helemaal open. Het bedrijf verhuisde in 1998 naar de Rietdijk. In 2019 werd de derde generatie CEO van de als kool gegroeide E. van Wijk Group.

Ik sprak hem eind vorig jaar voor Altena TV. E. van Wijk Group heeft vestigingen in Giessen en Almelo, Polen, Oekraïne en Roemenië. Met 800 medewerkers en 350 DAF-trucks. De christelijke normen en waarden zijn onderweg niet verloren gegaan. “We hebben de plicht de aarde goed door te geven aan de volgende generatie”, zei de welbespraakte Ewout van Wijk tegen me. People Planet Profit en niet omgekeerd. In dat kader wilde hij 5000 zonnepanelen op de loodsen leggen, maar het net is vol. Een huisbatterij? Zou kunnen. Kwestie van rekenen.

Het grootste probleem betreft de vergrijzing. Ewout kan zo 10 tot 15 chauffeurs gebruiken. Oost-Europa haalt op dit moment chauffeurs uit India. Het bedrijf test e-trucks. Waterstof de toekomst.

Ewout van Wijk wil weer uitbreiden. Ziener vader Ad porde de gemeente Woudrichem al op. En zo ontstond de Rietdijk-Oost, een nieuw industrieterrein van 10 hectare. “We hebben 4 hectare nodig. Als we niet kunnen uitbreiden, dan moeten we vertrekken”, zei Ewout en het klonk dreigend. De Snack Connection wil 2 hectare. De rest in halve hectares. Een deeltje van de gemeenteraad morde al, want in een bepaling staat dat het héle terrein wordt opgedeeld in stukken van een halve hectare. Werkendam heeft 2600 meter kade nodig, berekende wethouder Tanis. Knappe jongen, die Tanis. Elk bedrijf 100 meter kade? Nou de rest nog. Tempo! 

Prettig gesprek met de dynamische transporteur Ewout van Wijk. Een bedrijf om U tegen te zeggen.  

Cor Hoogendoorn, met mts en een laskist stichter van Instalho, nam in 2007 de failliete werf K. Damen over. Het was een dood vogeltje aan de dijk in Hardinxveld-Giessendam. De Werkendamse rasondernemer maakte er een bloeiende werf van. Zijn zoons Marco en Leendert stapten in 2008 aan boord. Ik bracht toen een bezoek aan de werf waar de revolutionaire havensleepboot van ontwerpbureau Eddy Tug in de steigers stond. De Holland Shipyards Group #wmi heeft nu werven in Werkendam, Hardinxveld-Giessendam en Vlissingen (offshore).

Hoogste tijd voor een gesprek met Marco Hoogendoorn. Mooie tent Holland Shipyards Hardinxveld en druk, druk, druk. Eerst even terugblikken op de hybride Eddy Tug, met elektromotoren dus. “De sleper bespaart liefst 40 procent brandstof en is extreem wendbaar. Het is niet zomaar een boot! Toch maar twee gebouwd. Het was en bleef een moeilijke markt. Toen het GVB Amsterdam op zoek was naar elektrische veren kwam de hightech Eddy Tug ons van pas”, vertelt Marco Hoogendoorn hoog en droog in zijn kantoor met uitzicht op de pas geïnstalleerde 2000 zonnepanelen. Pa Cor Hoogendoorn komt zo’n drie dagen in de week als troubleshooter meedoen. Geen zee gaat hem te hoog.

GVB Amsterdam bestelde uiteindelijk 7 voetgangersveren en 5 autoveerponten. De veerponten liggen tijdens de stops aan een snellader, fast charging. Een varende reclamespot. “Gewoon je best doen met behulp van de subcontractors. Bestellingen uit Duitsland en Noorwegen volgden. De aluminium casco’s van twee elektrische veerponten voor Riveer worden gebouwd in Polen. Normaliter laten we de casco’s in Nederland maken”, zegt Marco Hoogendoorn droogjes.

Altena en Gorinchem investeerden 9 miljoen euro voor de twee veerponten. De scheepvaart moet vergroenen, emissieloos varen. Get to zero! Ontwikkelingen zijn aan de orde van de dag: lng, batterijen, groene waterstof. Alle hens aan dek! De klimaatverandering met extreme droogte en lage waterstanden. De Holland Shipyards Group ontwerpt mee. Hoe een dode werf dankzij een frisse bries het licht zag. De ambitie spat van het staal en het aluminium. Nieuwe hallen, nieuwe vakmensen, nieuwe schepen. Overal laskappen, de vlam van de hoop, van de toekomst, van een nieuwe aarde.

Ondernemers hoor, de Werkendamse familie Hoogendoorn, van wie de barmhartige uitvinder Kees Hoogendoorn ons kort geleden ontviel. De Holland Shipyards Group boekte vorig jaar een explosieve omzetstijging met ruim 100 man vast personeel en 120 man flexibele schil, voornamelijk uit Litouwen, Roemenië. Is waterstof de toekomst? “We hebben opdracht gekregen van Future Proof Shipping om een binnenvaartschip toekomstbestendig om te bouwen.”

Jacco de Waal, van scheepsbouwfamilie De Waal, deed zijn afstudeeropdracht bij de Holland Shipyards Group. Onderzoek: het wisselen van batterijboxen van veerponten aan de kade. “Dat is goedkoper dan de snellader. Ik denk dat dankzij innovatie het beste systeem komt bovendrijven”, zegt hij met uitzicht op Werkendam. De jeugd wil vergroenen en hoe!

Het nieuwste snufje wordt autonoom varen. Marco Hoogendoorn licht een tipje van de sluier op. “We zijn bezig met een groot contract. Een soort revolutie, autonoom varen, zonder kapitein.”

#zeevaart De containerreuzen boekten miljardenwinst. De old boys investeren liever in goedkope stookolie (en onze ondergang) dan in het behoud van de aarde.

https://decorrespondent.nl/13675/de-scheepvaart-zwemt-in-het-geld-toch-vallen-alle-klimaatplannen-in-het-water/1574402203000-83022ada

We zijn elke dag vrij om rotzooi te (ver)kopen. Maar de ene ondernemer is de andere niet. Jeff Bezos van webwinkel Amazon, de rijkste man ter wereld, wordt de grootste legale drugsdealer genoemd. Nee, dan topman Timo Hoogeboom van HAK. HAK is de gezonde motor van Altena. Al sinds 1952 toen vader & moeder Hak, maatschappelijk verantwoord, appelmoes gingen wecken. HAK heeft de magie van grootmoeder weten te behouden. De magie van de gezonde Hollandse pot. De magie van krootjes, rode kool, spinazie en bonen. MMMMMMMM. Martine Bijl, Ronald Koeman en Herman den Blijker maakten HAK bekend en bemind in Nederland, Duitsland en België. Nationaal erfgoed, hoor. Dankzij de hamsterwoede tijdens de coronacrisis steeg de productie vorig jaar boven de 100 miljoen potten en stazakken #innovatie. HAK kon net op tijd met behulp van 300 telers extra zomergroenten zaaien.

Altena Magazine vroeg mij wie ik wilde interviewen. Timo Hoogeboom van HAK natuurlijk, antwoordde ik. HAK bloeit, sinds 1952 als familiebedrijf, 1992 overname door CSM, 2005 Neerlands Glorie. Maar de kwaliteitspot kan beter en dat besefte Timo Hoogeboom, algemeen directeur sinds 2012. Hij sloot zich, met een noodkreet in diverse kranten, aan bij het internationale duurzaamheidslabel On The Way To Planet Proof, zoals Jumbo en Friesland Campina. Hoezo?

“Om te beginnen is het een innerlijk drive. Wat laten we achter aan onze kinderen? De klimaatcrisis baart me zorgen. Bij 35 graden verschroeit voedsel. Het voedselsysteem moet op de schop. We putten onze bodem uit. Een gezonde bodem heeft bodemleven. Uit goeie grond komt beter eten, meer smaak. De boeren krijgen geen eerlijke prijzen. On The Way zit tussen de reguliere landbouw en de biologische landbouw in door minder gebruik van pesticiden en kunst/mest enz. HAK wil met al zijn telers een voortrekkersrol vervullen. Het land healen, de gewassen healen. Rode kool kost zo 10 procent meer, spinazie 30 procent, dat gaat ten koste van onze winstmarge, maar de bedoeling is dat de hele keten inclusief de supermarkten gaat meebetalen. Ik ben daar positief over. In 2020 hebben we het manifest voor ketenlandbouw aan minister Schouten aangeboden.”

Brussel wil in 2030 30 procent biologische landbouw. Oostenrijk ligt op kop met 25 procent. Nederland in de achterhoede met 3 procent. Nederlanders gaan liever 3 x per jaar op vakantie dan ze betalen voor goed eten. Liggen in de zon met een BMI-buik… Anderzijds rukt de plantaardige keuken op. Hoe innovatief is het kwaliteitsmerk HAK op de beste klei ter wereld?

“HAK staat voor kwaliteit. Dat is het goud van het bedrijf. Fabriek in Giessen (150 medewerkers), hello HAK Fresh in Den Bosch (40) en een verkoopkantoor in Duitsland (10). Jongeren willen dankzij de HAK-filosofie graag bij ons werken. Ik vind het een spannende en haalbare ontwikkeling. De Zwitsers zijn bereid meer te betalen voor Made in Switzerland. Dat moet in de Nederlandse supermarkt ook duidelijk worden.”

Even lezen: AH wil nog niet meedoen, winst 2020 1,4 miljard, zo worden boeren boos. https://www.groentennieuws.nl/article/9243386/greenpeace-supermarkten-moeten-duurzame-telers-reele-meerprijs-betalen/

Een licht op een vuilnisbelt kan niet verborgen blijven. Tot mijn verbazing zag ik een kale Port Liner in de Biesboschhaven van Werkendam liggen. In 2018 ronkend aangekondigd als wereldprimeur. Een full electric binnenvaartschip van 135 x 11.45. Breaking News! Een initiatief van de Tilburgse binnenvaartondernemer Ton van Meegen –  met een werf in het Gelderse Huissen – na verzoeken van schippers om te vergroenen.

Teo van Maastricht van Werkina Werkendam, de Willie Wortel van de scheepselektro, klom aan boord. Full electric ZERO EMISSION is de toekomst mede dankzij een miljoenen-injectie van de Europese Unie. De speurtocht naar de beste batterijen voor de Tesla van de binnenvaart duurde voort. De pioniers Ton & Teo vonden de vloeistofbatterij, in goed engels de flowbattery, made in Oostenrijk. Ze hebben onlangs het nieuwe bedrijf Maritime Flow Battery opgericht dat wordt geleid door Werkendammer Ton Versluis, geen familie van de Veka-broers Versluis.

Waar ligt de Port Liner op te wachten?

“Er zijn gesprekken gaande voor de afbouw. Volgend jaar april/mei volgt een proefvaart. We hebben gekozen voor de flowbattery die wordt ontwikkeld door een Oostenrijkse fabriek. De Chinezen gebruiken hetzelfde concept voor de opslag van stroom. De Port Liner kan waarschijnlijk drie dagen met zo’n batterijenpakket varen en gaat in 30 minuten opladen bij een tankstation waar de vloeistof wordt vervangen.”

Drie dagen is andere koek dan pakweg 30 uur. De bedoeling is dat tig van dit soort containerschepen worden gebouwd voor het traject Rotterdam – Tilburg, daarna voor een Europees vervoersnetwerk. Een andere droom is dat de Tesla van de binnenvaart autonoom, dus zonder bemanning, gaat varen. Werk aan de winkel voor Werrekedam!  

Werkendam als hightechcentrum van de binnenvaart. De modderige griendwerkers zijn vloeibare techneuten geworden. Concordia Damen timmert ook geweldig aan de weg. Een opsteker voor het bedrijf dat na het zware verlies van Damen Shipyards in 2019, 40 eco-friendly lng-tankers van 110 x 11.5 gaat bouwen voor een Shell-charter.  

https://www.maritimeflowbattery.nl

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/11/18/duurzamer-varen-op-vloeibaar-aardgas-a4020466

Nood leert bidden. Volgens de van origine bijbelvaste Bas de Peuter moet je na het bidden de hand aan de ploeg slaan. De grootste wormenkweker ter wereld (gevestigd in Uppel) beleefde en beleeft tijdens de coronacrisis een gekkenhuis. Hij behoort tot de 3 procent ondernemers die het razend druk heeft. Een lucky shot voor hem die coronacrisis, dat wel. 

De export naar de 3600 Wallmarts in de VS en Canada steeg explosief met 43 procent. Bijna alle Amerikanen gingen depressief de natuur in en vrolijk vissen. #luckyshot

Bigdreamer Bas de Peuter wist niet wat hem overkwam #megastress en gaf alle Nederlandse kwekers een schop onder hun kont.

Een voetbalelftal van Almkerk kwam helpen om de pieren (zonder PFAS) te verzorgen en in te pakken.

De export per vliegtuig stortte in. Van de nood een deugd maken. Het gewoontedier Bas de Peuter ontwierp zeecontainers. Dat scheelt hem 3,5 ton transportkosten per jaar.

Volgens de turbulente Bas de Peuter hebben kunstmest, drijfmest en pesticiden de weilanden gedood. De toekomst is aan de bodem met wormen #goudmijn. Dan komen de grutto’s terug, eerder niet. 

Hij ontwierp een ecocup om zijn wormen te verpakken. Binnenkort gaat de PE-coating eruit. De ijsjesverkopers en de dropverkopers willen de wondercup ook. #dreambig

Hij kreeg groen licht van de gemeente om zijn energieneutrale bedrijf uit te breiden met een loods van 5000 vierkante meter. Liefst onder de grond, maar als dat jaren gaat duren, want ze zijn bezig met bedrijfsprotocollen, bovengronds. Hij wil morgen bouwen.

Volgens de voormalige wethouder Bas de Peuter vertelt de gemeentesecretaris sprookjes over de daadkracht van de ambtenaren.

Hij verkocht 25 wormenhotels aan de gemeente, kosten 60 mille. Leuk speeltje hoor, maar zet geen zoden aan de dijk, daadkracht van likmevestje. #decadentgeknutsel

Volgens Bas de Peuter moet wethouder Roland van Vugt (aardige ambtenaar) vandaag afkondigen dat er alleen energieneutraal mag worden gebouwd en dat alle daken, ook de bedrijfsdaken, van zonnepanelen moeten worden voorzien.

The Dutch Nightcrawlers loopt gesmeerd. Bas de Peuter heeft tijd zat om weer wethouder te worden. De ware geschiedenis van Bas de Peuter staat in het boek Familiebedrijven, de Kracht van Altena. Nog steeds te koop in de boekwinkels.

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/01/rouwen-om-de-geplunderde-aarde-a4014316

Uiterwaard aan de Maas. Scheepssloperij 1948. Niemand protesteerde. Kruiwagenfabriek. Niemand protesteerde. Villafabriek. Niemand protesteerde. Schroothoop caravanstalling. Niemand protesteerde.

Nieuwbouwplan Op ‘t Loef. Bezwaarmakers uit de vesting Woudrichem vinden dat nieuwbouw het unieke uitzicht met de Nieuwe Hollandse Waterlinie aantast. Een misdaad noemen ze het… Ze willen een respectvolle ontwikkeling van de schroothoop. Dat betekent zoiets als het opruimen van de schroothoop inclusief De Klerk. Kost drie miljoen, schat ik. Wie gaat dat betalen? Niemand vermoed ik. Zelfs de miljonairs uit de vesting niet. Dan blijft die schroothoop nog eeuwen liggen. Past helemaal bij de Nieuwe Hollandse Waterlinie en het schone uitzicht. Nooit in Parijs geweest zeker. Daar staan de modernste gebouw rond de Notre Dame. Nooit naar de nieuwbouw van Woerkum gekeken zeker. Ik bedoel de nieuwbouw bij de Koepoort. En die droefenis staat ook nog in het schootsveld van de NHW.

De enige oplossing op dit moment is (duurzame) woningbouw, een initiatief van projectontwikkelaar Bouwlinie en Bouwbedrijf  Tankens. Vooruit, die toren aan de Maas mag wel een meter lager. En in 1995 stond het industrieterrein van Fort Bouw onder water. Puntje van aandacht. De gemeenteraad is zo verstandig geweest de woningbouw (100 huizen) goed te keuren. Het liep storm, want wie wil er niet in het Manhattan aan de Maas wonen? Ik pleit ook voor een insectenhotel midden in de waterwijk. Te sponsoren door bezwaarmaker Progressief Altena. De Raad van State doet uitspraak.