Lang, lang geleden leerde ik roeien op de Maas. Het Loevesteinse Veer was mijn veilige basis. Dat roeien kalmeerde altijd. Ge kunt niet twee keer in dezelfde rivier roeien, merkte ik. Laat staan de zalm redden. Mijn opa roeide van Heusden naar Woerkum, mijn oeropa. Toen de buitenboordmotor kwam, namen herrie en gemakzucht toe.

Enige tijd geleden raakte ik op wonderbaarlijke wijze betrokken bij de Stichting Altena Regatta. De grote roerganger boven moet me gestuurd hebben, dacht ik. We roeiden op een frisse zaterdagmorgen naar het Oudendijkse Gat. Dat Gat had ik nog nooit zo bekeken. Stuurman Krijn declameerde een gedicht… Ik voelde me in balans met de roeiboot, de roeispanen en het water… De cirkel van het leven was rond… Het Gat vulde zich met zuivere tranen.  

Ik dacht dat het roeien een stille dood was gestorven, niet dus. Ik hoorde een bijzonder verhaal over dokter Anneke van Walree. Sombere stadgenoten stopt ze niet vol met snuiven en slikken, met anti-depressiva, maar die krijgen het advies te gaan roeien… Roeiuh? Roeiuh? Ik bin nie gek! Watersportvereniging Woudrichem groeit en bloeit. Een leven met waterdruppels, zonder prikkels, het ware leven. Zo eenvoudig en goed kan het leven zijn. Ik draag Anneke op handen, ook al omdat ze me elke maand op tropische ziekten onderzoekt.

Na een bruisende start, met veel lawaai en onbegrepen blikken, stopte de Stichting Altena Regatta op 12 februari bij Pizzeria Sleeuwijk. De echte Altena Regatta met skiffs komt eraan. Met dank aan Woudrichem en Kees van Vugt, Henk van Noorloos en het Willem van Oranje College, Giessen-Rijswijk en Sleeuwijk. Wordt vervolgd.

Het dreamteam van de Stichting Altena Regatta.

Cees Groeneveld: hij importeerde de skiff uit Schotland, waar ze langs de kust een roei-event bedachten om de dorpen te verbinden, hij gaat op 13 juni trouwen met een Schotse godin.

Martin Geenen: hij heeft een energieneutraal huis in Sleeuwijk en is lid van het literair café.

Joke Veldheer: zij voedt ouders en kinderen op, drukker dan ooit, nee is nee.  

Yvonne Boekraad: zij zingt Bach en organiseert natuurwandelingen in de vesting.

Piet Hartman: roeiwonder zonder snuiven en slikken. Less is more.

Ik zat op het terras van de friettent van Hank, naast de monumentale kerk. De zon scheen en de klok luidde vrolijk. De groenteboer zag me zitten en zei: Dit is heel bijzonder, nog maar één keer per jaar luidt de klok voor een huwelijk. Ik wandelde in Woerkum-vesting en hoorde dat er nog slechts drie echte Woerkumers in de kerk zitten: Arie Metz, Woutje Struik en Fien Maas. Wat is er in de Biblebelt aan de hand?

Ik ben zelf ook kerkverlater, want ik had niet het idee dat ik lid was van een levende gemeente, van een inspiratiebron, meer van een automatisme, een comateuze gewoonte. En de liefde voor Jezus was aan deze puber niet besteed… De ene na de andere kerk sluit zodoende. De hervormde kerk aan de Buitenkade te Hank dicht. De rooms-katholieke kerk in Dussen dicht. De hervormde kerk in Drongelen dicht. De gereformeerde kerk in Waardhuizen dicht. De rooms-katholieke kerk in Sleeuwijk dicht. De gereformeerde kerk in Meeuwen dicht. Volgens een artikel in Dagblad Trouw hebben van de 6900 kerkgebouwen al 1400 gebouwen een andere bestemming gekregen. Dorpsbewoners hebben een soort dorpsplicht om hun monumentale (multifunctionele) kerk in stand te houden, zie de reddingsactie in Hank. Ja toch?

Andere vormen van kerkdienst zijn in opmars, dat wel. Veel mensen hebben behoefte aan warme bijeenkomsten zoals De Burcht, Focus op God, Frontrunners. Niettemin zijn de eeuwenoude dominees uit, bij de orthodoxen galmen ze nog, en zijn psychologen de nieuwe sterren. Almkerk heeft een praktijk met 10!!! psychologen. Het is er stervensdruk onder wie veel rijke jongelingen, de rich kids. We gaan niet meer naar de kerk, maar naar de psycholoog, dat klinkt sexy en dan tel je blijkbaar mee. Dolende junks van de economische groei zijn we geworden… Na het lezen van Prediker (een uurtje), begreep ik het leven en zette, zonder psycholoog, een nieuwe mindset uit. Er is een tijd om te lachen. Er is een tijd om te huilen. Er is een tijd om te luisteren. Er is een tijd om te spreken. Er is een tijd om te haten. Er is een tijd om te vergeten. Er is een tijd om te verlangen…

Ik las in AD Rivierenland een mooi verhaal over een orthodoxe, groene dominee in Ameide. Hij vindt teksten te over in de Bijbel dat we naar elkaar en de aarde moeten omzien. En dat is iets anders dan het Gouden Kalf aanbidden. Groen Geloven? Be inspired!

Het hoogste gebod volgens Frans Timmermans uit Veen: Gij zult een ander wat gunnen en de aarde niet vervuilen. Meer spirit tegen moslims kan ook geen kwaad. Ik bedoel dat we de christelijke waarden niet zomaar op de schroothoop moeten gooien. Amen!

Basisscholen zoeken 3500 leraren. Wie wil er nog juf of meester worden? Ofwel hoe een gerespecteerd beroep naar de afgrond werd geholpen. Bericht uit de praktijk. Ik sprak een Nieuwendijkse juf. Het huilen stond haar nader dan het lachen. Waar is het misgegaan? Ik zat (lang geleden) in een combinatieklas van 40 pubers en je kon een speld horen vallen. Het onderwijs was stampen. Toch wel handig die gezegdes en naamvallen. Enfin, ik loop niet meer in een drollenvanger en de juf legde geduldig uit waar het mis is met de ouders, de opvoeding, de lieverdjes en de terroristjes, en het nieuwe onderwijs.

Leren van fouten hoeft niet meer – stampen is middeleeuws. Taal en rekenen zijn zwaar onder de maat.

Alles moet leuk, leuk, leuk zijn volgens veel ouders, de tijdgeest. Moeders kleden en gedragen zich als pubers.

Op Radio 1 hoorde ik dat kinderen zelfs de dagelijkse ongemakken niet meer aankunnen. #jeugdzorgexplosie

In de klas van onze juf zeiden nog drie kinderen U.

Onze juf had drie groepjes rekenen geformeerd. Ouders kwamen op hoge poten vertellen dat hun kind een groep hoger hoorde.

Als een kind geeuwt moet dat genoteerd worden in het persoonlijk dossier, ontwerp welzijnsmaffia. Het persoonlijk dossier, om gek van te worden, zei onze juf.

Ik hoorde van een onderwijsbons dat ouders (met veel geld) naar de rechter stapten, omdat hun ‘hoogbegaafde’ kind te weinig begeleiding zou hebben gekregen. #oudehovengorkum

Onze juf stopt en ze wil geen invalkracht oftewel politieagent worden.

Dit alles is niet van toepassing op het platteland te Waardhuizen waar Hennie Schermers hoofdjuf is. #behulpzameouders #gehoorzamekindjes

Onze gewaardeerde schrijver Jan van Mersbergen woont in Amsterdam. Op het schoolplein stonden D66-dames de hoofdjuf af te branden. Ga die terroristjes eens opvoeden, zei Jan. Hij leeft nog. #amsterdamvrijheid

Gezien op tv. Een Chinese jongen vertelde dat hij de hele dag zat te gamen. Zijn ouders stuurden hem zonder overleg en gepraat naar de kungfuschool. De kungfuschool bracht hem discipline, doorzettingsvermogen en geluk.

Wie snakt er af en toe niet naar het echte leven? Weg uit de poppenkast van alledag? De westerse poppenkast dat alles leuk moet zijn. Het echte leven bestaat uit leut én lijden. Wind tegen maakt een mens sterk. Ik maakte het mee in Veen, spreek uit Vèèèèn.

De begrafenis van Dick Honcoop. Foto’s Piet Hartman

Even een duik in de geschiedenis. Mijn geboortestad Woudrichem Vesting was honderd jaar geleden net zo straatarm als Veen. Dat leidde tot het Vischoproer van Woudrichem in 1877 en de opstand in de Vlaas, de no-go-area van Veen, in 1898. Na de oorlog kwamen Veense kinderen aan de deur met bloemen en sinaasappels. Die lieverdjes durven, dacht ik vol ontzag. Overleven was het. Het was het begin van de bloei van Veen. Maar volgens mijn vestinggenoten deugde zelfs de wind van de bovendijk niet, terwijl Aalburg de vesting Sodom en Gomorra noemde, want daar waren de cafés op zondag open… Aan vijandelijkheden geen gebrek.

De Veense mens bouwt ook graag kerken: de hervormde kerk, de hersteld hervormde kerk en de kerk van de gereformeerde gemeente.

Zo’n tien jaar geleden bracht ik een bezoek aan Dick Honcoop, de gewaardeerde geschiedschrijver van Veen. Gelachen dat we hebben over de ruige bijnamen en de rebelse historie. Toen ik een rouwbrief kreeg, ging ik terug. Ik zat in de hervormde kerk, liep mee in de rouwstoet en verbaasde me. Dat ik ooit in een stille tocht door Veen zou lopen… Een week later stond ik in de kantine van Achilles Veen, zonder noodplan. Haringhappen voor het goede doel. Veen is het rijkste dorp van Altena geworden, echt wel. Ik telde moeiteloos acht ondernemers voor de Quote 500. Nee, geen namen, veel zwart geld. Jeetjemina!

De Veense cowboys exporteren bloemen en planten tot in Zwitserland en Engeland toe. PT Creations kan zo 40 harde werkers gebruiken – arbeidsmigranten dus. Gerrit en John Kwetters besturen de grootste eierhandel van West-Europa. Ik heb meer bier op dan haring. Leven is delen in booming Veen.

Deze column stond 7 juli in AD Rivierenland.